مردم شهرستان ازنا

مردم شهرستان ازنا به زبان لری گاپله ای و زبان لری بختیاری سخن می‌گویند. ولی در جنوب شهرستان ازنا بخشی به نام پاچه لک وجود دارد که مردم آن به زبان لکی و بختیاری صحبت می‌کنند اما با لک های کرمانشاه و ایلام وهمچنین لرهای بختیاری با لرهای بختیاری هفت لنگ کمی فرق دارند.لک موسیوندهای های ازنا با لک های الشتر ونورآباد.دلفان ملایر نهاوند توسرکان در یک گروه می باشند و بختیاری های ازنا چهار لنگ و با بختیاری های الیگودرز ، دورود و فریدن و فریدونشهر در یک گروه می باشند .

گرجی‌های ازنا مهاجرین گرجستان و از مردم گرجی بوده‌اند که توسط شاه عباس به ایران کوچ کرده‌اند. اکنون و در اثر گذشت زمان، نژاد گرجی‌های ازنا با سایر اقوام این منطقه آمیخته شده‌است و دیگر به زبان گرجی صحبت نمی‌کنند . از نام ایلات و خانواده‌های گرجی می‌توان به دهقان‌ها که مشهورترین نام در گرجی می‌باشند اشاره نمود.

امروزه در روستای گرجی هیچ گرجستانی زندگی نمی‌کند و گرجی ها قبل از انقلاب ۵۷ این دیار را ترک کرده‌اندو بعد از این دهقان ها(ویسی) و توکلی‌ها و عبدالوندها وارد این روستا شدند و در این روستا سکنی گزیدند. در این روستا چشمهٔ نظر کرده‌ای است که مورد اعتقاد اهالی این منطقه می‌باشد که اکنون در این منطقه دهکدهٔ تفریحی را بنا نهاده‌اند. در قسمت شمالی اشترانکوه روستاهای دره تخت ،قاضی آبادوکمندان با گویش لکی ولری بختیاری صحبت میکنندوجود دارند. این قسمت از ازنا دارای طبیعتی منحصربه‌فرد است بیشتر سکنه ان را طایفه قدیمی لک موسیوند،سالاروند ، قیطاسوند ، حاجیوند ، درویشی را تشکیل می‌دهند. گرجستانی های شهر ازنا پس از کوچ به ازنا در دو محله چالسپار ( آچالوسپار یکی از قدیسان ارمنی می باشد )و در کنار هم نژادان ارمنی خود و بنیان گذار ده ازنا و روستای گرجی و کمندان شدند . اما به مرور زمان آنان به روستاهای دولت آباد ، برجله و مسعود آباد و کلکله و شهر دورود نیز مهاجرت کرده و حتی بعضا دارای نام خانوادگی بومی منطقه مانند آسترکی و گرجی (دولت آباد )،گرجی و صالحی ( برجله )، فولادوند ( مسعود آباد ) ، دهقان ( کمندان) توکلی و گرجی ( چالسپار ، ازنا، کلکله و دورود ) می باشند.برخی منابع به دلیل اینکه ازنا یک کلمه گرجی و به معنای شریف زاده و یکی از طبقات در گرجستان قدیم بوده است ، بنیان ازنا را به آنها نسبت می دهند.